استئوپروز- قسمت دوم
دچار يعني عاشق
فكر كن چه تنهاست، وقتي ماهي كوچك، دچارِ آبي درياي بي كران باشد...
سلامم به گرماي دستت اي دوست
دلم لحظه اي با دلت روبه روست
بگو عاشقي تا سلامت كنم
تمام دلم را به نامت كنم...
بعد از تقديم سلام بريم سراغ مطالب خشك و بي روحه داروسازي!
از روي برگه آزمايش چطور بفهميم فرد مبتلا به استئوپروز هست يا نه؟؟
برای اينکه اولین علائم استئوپروز در رادیوگرافی ساده ي استخوان ظاهر شه باید بیش از ۳۰% توده استخوان از بین رفته باشه!! پس برای سنجش تراکم استخوان رادیوگرافی روش مناسبی نیست، چون کاهش 30% توده استخوان با افزایش قابل ملاحظه ریسک شکستگی همراهه!
پوكي استخوان معمولا با اندازه گيري (تراکم ماده معدنی استخوان BONE MINERAL DENSITY) تشخيص داده مي شه.
BMD یک فرد به تنهایی معنی خاصی نداره و بايد با BMD جمعیت رفرانس مقایسه بشه. يعني يا BMD فرد با BMD یک جوان بالغ سالم با همان جنس و نژاد مقایسه ميشه و نتيجه مقايسه به صورت مقياس (T-Score) بيان ميشه یا با BMD فرد هم سن و هم نژاد خودش مقایسه ميشه و به صورت (Z-Score) بيان ميشه.
براي تشخيص اينكه فرد در چه وضعيتيه از جدول زير استفاده كنيد:
وضعيت فرد |
نتيجه آزمايش |
normal |
T-score بيشتر از ۱- |
Steopenia |
T-score بين ۱- و ۲.۴- |
Steoporosis |
T-score كم تر از ۲.۴- |
پيشگيري و درمان غير دارويي:
مسلما دريافت كافي كلسيم براي پيشگيري و درمان پوكي استخوان ضروريه. به جدول زير كه مقدار مورد نياز كلسيم روزانه در سنين مختلف رو نشان مي ده نگاه كنيد.
گروه سني |
كلسيم مورد نياز mg/day |
بدو تولد تا 6 ماهگي |
210 |
6 تا 12 ماهگي |
270 |
1 تا 3 سالگي |
500 |
4 تا 8 سالگي |
800 |
9 تا 18 سالگي |
1300 |
19 تا 50 سالگي |
1000 |
از 51 سالگي به بعد |
1200 |
همونطور كه در جدول مشاهده مي كنيد كلسيم هم در سنين رشد براي بهبود حجم استخوان و هم در سنين بعد از رشد براي حفظ توده استخوان لازمه. (در صورتي كه خيلي از بيماران تصور مي كنند كلسيم رو فقط در سنين رشد بايد مصرف كرد و بعد از اون ديگه مصرف كلسيم فايده نداره! )
حالا اين مقادير رو با مقادير كلسيم موجود در برخي مواد غذايي مقايسه كنيد:
ماده غذايي |
مقدار كلسيم mg |
يك ليوان شير |
309-276 |
يك ليوان ماست |
345 |
يك ليوان بستني |
200-176 |
45 گرم پنير |
336 |
100 گرم ماهي |
210-170 |
همونطور كه مي بينيد تقريبا نيمي از كلسيم مورد نياز بدن از طريق مواد غذايي تامين ميشه و براي تامين باقيمانده آن مي توان از مكمل هاي حاوي كلسيم استفاده نمود.
توصيه هاي غذايي و غير دارويي:
1. سديم باعث افزايش دفع ادراري كلسيم ميشه. بنابراين توصيه ميشه براي درمان و پيشگيري از استئوپروز مصرف روزانه نمك در بيماران كم بشه.
2. كافئين و اسيد فسفريك موجود در نوشابه ها تعادل كلسيم رو به هم مي زنند. پس از مصرف اين نوشيدني ها بايد اجتناب كرد.
3. مصرف پروتئين براي سلامت استخوانها لازمه.
4. مصرف حداقل ۷۶- ۲۱ ميلي گرم در روز ايزوفلاون سويا در كاهش خطر پوكي استخوان موثره.
5. ترك سيگار
6. عدم مصرف الكل
7. فعاليت فيزيكي و ورزش
فعلا تا اينجا مطالب رو داشته باشيد تا تو قسمت هاي بعدي راجع به درمان هاي دارويي استئوپروز صحبت كنيم.
منابع: دارو درماني بيماري هاي دستگاه غدد و درون ريز- دكتر حسين خليلي، دكتر رسول سلطاني
مطالب آموزشي دکتر پریسا دولتشاهی متخصص بیماریهای داخلی